گاز متان

گاز متان در سال 1778 توسط فیزیکدان ایتالیایی آلساندرو ولتا کشف شد. این گاز در طبیعت از تجزیه و پوسیده شدن مواد آلی به ویژه فساد گیاهان در مرداب‌ها حاصل می‌شود، به همین جهت متان را « گاز مرداب‌ » نیز می‌نامند. گاز متان که ساده ترین هیدروکربن اشباع شده به شمار می رود ، در شرایط استاندارد دما و فشار ، بی بو و بی‌رنگ و نافذتر و سبک‌تر از هوا است .

گاز متان اولین عضو از خانواده ی آلکان هاست که از ترکیب کربن و هیدروژن تشکیل شده است و دارای فرمول شیمیایی  CH4 است. متان یکی از رایج ترین گازها بر روی زمین است. متان همانطور که  بعنوان یکی از منابع ارزشمند در تولید انرژی محسوب می شود  می تواند به طور بالقوه در اکوسیستم شکننده زمین بسیار ویران کننده باشد. حجم عمده ی  متان طبیعی تولید شده تقریبا نزدیک به 40% متان در تالاب ها و اقیانوس ها موجود است به همین دلیل گاهی اوقات آن را گاز باتلاق می نامند .

مابقی متان موجود در طبیعت توسط سوزاندن مواد سوختی و پرورش دام تامین می شود. همچنین برخی از گیاهان و حیوانات از طریق فرآیندهای هوازی متان تولید می کنند.. متان به عنوان منبع  انرژی بطور عمده در قالب گاز طبیعی ، مورد استفاده قرار می گیرد . دانشمندان متان را بعنوان بعنوان یک گاز گلخانه ای بسیار قوی که ممکن است در گرم شدن زمین سهم بسزائی داشته باشد معرفی می کنند .
با توجه به اینکه انتشار متان از انقلاب صنعتی ۱۰۰سال پیش دو برابر شده است دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که افزایش انتشار متان با بالا رفتن درجه حرارت زمین رابطه ی مستقیم دارد.

تولید گاز متان

جهت تهیه گاز متان نیاز به باقیمانده نباتی یا حیوانی و یا نیاز به زغال سنگ می باشد . گاز متان فرآورده پایانی تجزیه غیر هوازی گیاهان می باشد . گاز متان همان گاز قابل احتراق و منفجر شونده در  معادن زغال سنگ است. با تقطیر جزء به جزء گاز طبیعی که برا اساس اختلاف نقطه ی جوش صورت می گیرد  می توان متان خالص تهیه کرد. شایان ذکر است که از گاز طبیعی بیشتر بعنوان سوخت استفاده می شود تا برای تهیه ی گاز متان.
گاز متان همچنین از تجزیه ی بی هوازی ( بدون هوا ) مواد آلی مانند کود شیمیائی ، آب پسماند ، پسماند های جامد شهری و هر ماده ی قابل زیست تجزیه شدنی بوجود می آید.
گاز متان را می توان برای مصارف صنعتی بوسیله پاره ای از واکنش های شیمیایی از گازهای موجود در جو و هیدروژن بدست آورد.  ( یکی از معروفترین این سنتزها ، واکنش سدیم استات و سود می باشد که تولید متان می کند ).

کاربرد ها ی گاز متان

1- گاز متان ماده بنیادی در صنایع پتروشیمی است و همراه با گاز پروپان تحت عنوان( L.P.G - گاز مایع ) جهت مصارف سوخت و تولید انرژی بکار می رود.
2- استفاد از گاز متان در سنتز بعضی از مواد شیمیائی مثل استیلن و اسید استیک و حشره کش ها و ...
3- استفاده از گاز متان با خلوص بالا و یا مخلوط با گاز آرگون  بعنوان یک گاز مهم در دستگاه های شناسائی و آنالیز مواد  مثل فلورسانس اشعه ایکس (XRF)کاربرد دارد.
4- استفاده از گاز متان بعنوان نقطه مرجع برای اندازه گیری PCI هیدروکربن ها و زغال سنگ
5- استفاده از گاز متان برای تولید برق و همچنین بعنوان سوخت در توربین گاز و یا دیگ بخار
6- بدلیل بیشترین سازگاری با محیط زیست نسبت به سایر سوخت ها از گاز متان بصورت گاز طبیعی فشرده بعنوان سوخت خودرو استفاده می شود.

ترکیبات گاز متان

در صنعت از گاز متان هم بصورت خالص و هم به صورت ترکیب با گازهای دیگر استفاده می شود .
یکی از معروفترین و پرکاربردترین ترکیبات گاز متان مخلوط گاز متان و گاز آرگون است که بعنوان گاز دستگاه XRF و با نام تجاری پی تن گاز P10  شناخته شده و به فروش می رسد .
گاز P10  از  ترکیب  10% گاز متان و 90% گاز آرگون تشکیل شده است.
یکی دیگر از ترکیبات گاز متان ، مخلوط 50% LEL از گاز متان که معادل 2.5% متان می باشد در گاز هوای خشک یا گاز Z-Air است که در شناساگرهای گازی در نیروگاه ها و خطوط انتقال گاز و تست نشت یابی در معادن بیشترین کاربرد را دارد.
شرکت فاران صنعت تنها شرکتی در ایران است که توانائی تامین و شارژ این مخلوط گازی را در سیلندرهای قابل شارژ و قابل حمل 2 لیتری  ( پرتابل ) دارا می باشد.

اطلاعات ایمنی گاز متان

گاز متان محرک چشم و پوست نمی باشد ولی گازی خفه کننده است و در غلظت های بالا جای اکسیژن را می گیرد.
متان یک گازقابل اشتعال است و در صورتی که غلظت اکسیژن در محیطی که متان وجود دارد بالا باشد باعث انفجار می شود. لذا در انبارش و نگهداری این سیلندرها  می بایست نهایت دقت و توجه را داشت و به هیچ وجه در کنار سیلندرهای اکسید کننده مثل گاز اکسیژن و گاز نیتروس اکساید ذخیره نکرد.

فروش گاز متان

گاز متان بدلیل اینکه یک گاز وارداتی است در سیلندرهای 50 لیتری و معمولا فشار 150 تا 200 بار  به فروش می رسد.

گاز متان معمولا با خلوص 99.995% گرید 4.5 ، 99.99% گرید 4 ، 99.95% گرید 3.5 و 99.9% گرید 3 به فروش می رسد.

استاندارد رنگ سیلندر گاز متان

 سیلندرهای گاز متان بدلیل آتش زا و خطرناک بودن یکپارچه قرمز رنگ می باشند.

استاندارد شیر سیلندر گاز متان

سیلندرهای گاز متان  بدلیل آتش زا بودن دارای شیر چپ گرد می باشد .
شیر سیلندرهای گاز متان معمولا DIN1 و یا BS4 می باشد.